HISTORIA KLASZTORU

Zespół kościelno-klasztorny w Bieczu należy do pierwszych klasztorów reformackich powstałych na ziemiach polskich. Reformaci, będąc niegdyś jedną z gałęzi zakonu franciszkańskiego, ale o surowszej regule, przybyli do Polski na początku XVII w. Obiekt stanowi zamkniętą całość, na którą składa świątynia pw. św. Anny, klasztor oraz dziedziniec klasztorny. Znajduje się on na wzgórzu, po wschodniej stronie Biecza.

W roku 1624 zakonnicy osiedlili się przy kościele św. Jakuba Apostoła (dziś już nie istniejącym) na tzw. Przedmieściu Dolnym. Z fundacji kaznodziei i oficjała bieckiego, Piotra Zielonackiego, stanął tam drewniany klasztor. Ze względu na częste wylewy rzeki Ropy, w 1630 r. Mikołaj Ligęza kasztelan sandomierski i starosta biecki, wykupił część wzniesienia w pobliżu grodu starościńskiego jako miejsce pod nowy kościół i klasztor oraz powierzył Reformatom kaplicę św. Anny dawnego zamku starościńskiego, a na mieszkanie przeznaczył jeden z pobliskich budynków. Do realizacji planu budowy doszło po 1641 roku, kiedy Reformaci, dzięki staraniom Jana Wielopolskiego, wojewody krakowskiego i starosty bieckiego, otrzymali kompleks budowli i placów znajdujących się na wzgórzu. Zakonnicy wystawili tam kościół i klasztor. Kamień węgielny pod budowę nowej świątyni pod wezwaniem św. Anny położono 12 maja 1645 r. Gdy w 1650 r. stanął już w głównych zarysach klasztor oraz znaczna część kościoła, przeniesiono zakonników do nowej siedziby. Konsekracji kościoła pw. św. Anny dokonał 16 września 1663 r. sufragan krakowski biskup Mikołaj Oborski.

Kościół został zbudowany w stylu barokowym, o prostym, jednolitym wystroju wnętrza. Jest budową jednonawową, orientowaną. Do prostokątnej nawy przylega węższe i niższe prezbiterium, oddzielone od nawy kościoła półkolistą tęczą. Malowidło na tęczy przedstawia Trójcę Świętą adorowaną przez świętych Dominika i Franciszka. Jest to jedyny element dekoracyjny w postaci malowidła umieszczony w kościele. Prezbiterium dzieli na dwie części drewniany ołtarz główny, za którym od wschodu mieści się chór zakonny. W środkowej części późnobarokowego ołtarza znajduje się malowana i rzeźbiona scena Ukrzyżowania, nad nią obraz św. Anny nauczającej Maryję, a w częściach bocznych umieszczono bramki wiodące do chóru. Prześwity nad nimi wypełniają witraże ze św. Antonim i św. Franciszkiem, wykonane w 1903 r. przez Krakowski Zakład Witraży S. Żeromskiego. Ołtarze boczne pochodzą z okresu późnego baroku, a rzeźbione konfesjonały (1909-1910) są dziełem Andrzeja Lenika z Krosna.

W kościele i klasztorze znajdują się przedmioty mające wartość historyczną i zabytkową, m.in. w bocznym ołtarzu drewniana figura Matki Bożej z końca XVI wieku przeniesiona w 1954 r. z przydrożnej kapliczki, w zakrystii żelazne drzwi z wyciśniętymi orłami jagiellońskimi z przełomu XV-XVI wieku, a także obraz z drugiej połowy XIX wieku.

Kapliczki Drogi Krzyżowej na dziedzińcu przykościelnym założył w 1773 r. gwardian klasztoru o. Jan Argiel. Były to pierwsze tego typu kapliczki przy kościele Reformatów małopolskich. Przy murze na dziedzińcu stoi wzniesiona z cegły w 1912 roku czworoboczna kaplica z ludową rzeźbą Chrystusa przy slupie z połowy XIX wieku.

W podziemiach kościoła, obok zakonników i świeckich dobrodziejów, został pochowany poeta Wacław Potocki (zm. w 1696 r.).

Dnia 23 sierpnia 1999 r. Ordynariusz Diecezji Rzeszowskiej Biskup Kazimierz Górny erygował przy klasztorze parafię pw. św. Anny.